Những lần Bác Hồ về thăm Quảng Bình
Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, đất nước bị chia cắt làm 2 miền, tỉnh Quảng Bình và huyện Vĩnh Linh (tỉnh Quảng Trị) trở thành nơi tuyến đầu của miền Bắc, là hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn Miền Nam. Để động viên cán bộ và nhân dân nơi đây vượt qua khó khăn, ngày 16 tháng 6 năm 1957, Bác Hồ đã vào thăm Quảng Bình. Đây là lần duy nhất Quảng Bình vinh dự, tự hào được đón Bác về thăm và làm việc. Đây cũng là địa điểm cuối Bác Hồ vào Nam, nơi mà đến những giây phút cuối đời Bác vẫn thổn thức vì chưa đến thăm miền Nam được, dù rằng chỉ một khoảng cách ngắn ngủi thôi là đến giới tuyến Vĩnh Linh và bên kia là miền Nam ruột thịt.
Bác Hồ tại Quảng Bình: Hồi Ức Trên Mảnh Đất Miền Trung
Ngày 16 tháng 6 năm 1957, chiếc máy bay mang số hiệu Li-203 chở Bác và Đoàn cán bộ Trung ương xuất hiện trên bầu trời Đồng Hới rồi hạ cánh xuống sân bay Lộc Đại vào lúc 8h30.
Người dân Đồng Hới hân hoan, đứng dọc hai bên đường chào đón đoàn xe chở Bác. Từ sân bay, đoàn xe chở Bác về trụ sở Ủy ban hành chính tỉnh, tại đây Bác đã gặp, làm việc với các đồng chí lãnh đạo trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Đến 15h chiều ngày 16/6/1957, tại Hội trường Tỉnh ủy, nay là Bảo tàng Tỉnh, Bác Hồ gặp mặt hơn 500 cán bộ cốt cán của tỉnh. Bác đã chuyển lời hỏi thăm, động viên và biểu dương của Trung ương Đảng, chính phủ đến cán bộ, nhân dân tỉnh Quảng Bình cùng với Đặc khu Vĩnh Linh là hậu phương tuyến đầu vững chắc của miền Bắc có nhiều đóng góp trong thời kỳ kháng chiến và những năm đầu của hòa bình.
16h ngày 16 tháng 6 năm 1957, tại sân vận động Đồng Hới, nay là Quảng Trường Hồ Chí Minh, cán bộ, nhân dân Quảng Bình, Vĩnh Linh đã tổ chức mít-tinh đón Bác.
Buổi chiều, sau khi tắm biển Nhật Lệ, Bác đã tham dự buổi liên hoan văn nghệ cùng cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 325 tại nhà nghỉ sư đoàn, nay là khuôn viên khách sạn Mường Thanh Luxury Quảng Bình.
Do có công việc đột xuất phải trở ra Hà Nội sớm hơn dự kiến, nên sáng sớm ngày 17 tháng 6 năm 1957, vào lúc 4h sáng, Bác Hồ đã dành thời gian để gặp gỡ và nói chuyện với cán bộ chiến sĩ Sư đoàn 325 đóng quân tại Quảng Bình.
Đến 5h sáng ngày 17 tháng 6 năm 1957, Bác lên máy bay trở về lại thủ đô Hà Nội.
Dẫu thời gian vào thăm Quảng Bình rất ngắn, chưa gặp hết người dân, chưa đáp ứng được lòng mong mỏi, khát vọng của quân và dân Quảng Bình, Vĩnh Linh, nhưng những khoảnh khắc lịch sử ấy, Bác đã để lại cho toàn Đảng, toàn quân và nhân dân Quảng Bình, Vĩnh Linh tình cảm thiêng liêng, những chỉ dẫn ân cần sâu sắc, kịp thời và lâu dài cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ quê hương Quảng Bình. Chính những lời dạy bảo ân cần, những lời khen ngợi, động viên kịp thời đó đã tiếp thêm động lực, ý chí và sức mạnh mà nhân dân Quảng Bình đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, cải tạo và phát triển kinh tế xã hội chủ nghĩa, làm nên một Quảng Bình “hai giỏi”, “sản xuất giỏi, chiến đấu giỏi”, xứng đáng là tuyến đầu của miền Bắc Xã hội Chủ nghĩa, hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam.
Năm 1992 các điểm Bác Hồ vào thăm Quảng Bình đã được Bộ VT-TT xếp hạng di tích quốc gia theo Quyết định số 983/QĐ ngày 4/8/1992. Các di tích này có ý nghĩa và giá trị to lớn đối với cán bộ và nhân dân tỉnh ta. Thể hiện tình cảm sâu nặng và sự quan tâm của vị Chủ tịch nước, vị cha già kính yêu của dân tộc đối với nhân dân Quảng Bình.
Những di tích đó góp phần giáo dục cho các thế hệ hôm nay và mai sau hiểu thêm về cuộc kháng chiến hào hùng giành độc lập, thống nhất đất nước của dân tộc, tiếp tục học tập tác phong gương mẫu, gần gũi, giản dị của Người đối với nhân Quảng Bình, Vĩnh Linh, tiếp tục xây dựng đất nước, quê hương giàu đẹp hơn.
Các điểm di tích Bác Hồ về thăm Quảng Bình ngày nay
Những địa điểm Bác Hồ về thăm Quảng Bình ngày ấy và bây giờ đã đổi thay rất nhiều cùng với sự phát triển của quê hương Quảng Bình, các bia di tích tại các địa điểm đó đã ít nhiều thay đổi, có nơi bị phá dỡ, hiện chỉ còn 3 trong 5 địa điểm di tích được dựng bia, cụ thể đó là: Sân bay Lộc Đại (nay là Cảng hàng không Đồng Hới), Bãi tắm Nhật Lệ, Nhà nghỉ Sư đoàn 325 (nay là khuôn viên khách sạn Mường Thanh Luxury)
1. Sân bay Lộc Đại – Đồng Hới
Sân bay Lộc Đại ngày nay đã được xây dựng nâng cấp thành sân bay lưỡng dụng rộng lớn hơn. Đó là Cảng hàng không Đồng Hới, có đường băng với hệ thống đèn tín hiệu có thể đón các máy bay cất cánh và hạ cánh cả vào ban đêm. Kể từ sau khi Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đón nhận danh hiệu Di sản thiên nhiên thế giới, Du lịch Quảng Bình ngày càng phát triển, lưu lượng khách đến Quảng Bình bằng đường bay tăng lên rất nhiều, năng lực đón, phục vụ khách của Cảng hàng không Đồng Hới đã bị quá tải so với thiết kế. Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Bình đã có kế hoạch mở rộng nâng cấp sân bay Đồng Hới nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, đón khách du lịch ngày càng tăng tại địa phương.
Hiện nay, bia di tích sân bay Lộc Đại nằm trong khuôn viên cảng hàng không Đồng Hới.
2. Trụ sở Ủy ban Hành chính tỉnh
Riêng tại địa điểm này, từ trước đó vẫn chưa được chính quyền địa phương dựng bia di tích. Ngày nay, đây là trụ sở làm việc của công an tỉnh Quảng Bình.
3. Hội trường Tỉnh ủy Quảng Bình (Nay là khuôn viên Bảo tàng Quảng Bình)
Do nhu cầu của một đô thị đang trên đà phát triển, Trụ sở Tỉnh ủy Quảng Bình đã di dời đến một vị trí mới và xây dựng lại khang trang hơn. Vị trí trụ sở cũ nay là Bảo tàng Quảng Bình, nơi lưu giữ hàng ngàn hiện vật, mẫu vật về tiến trình lịch sử hình thành và phát triển của quê hương Quảng Bình từ thời kỳ đồ đá mới với Văn hóa Bàu Tró nổi tiếng, cho đến những hiện vật thời kỳ chiến tranh vệ quốc vĩ đại, những thành tự về xây dựng và phát triển của tỉnh ta trong thời kỳ hòa bình, đổi mới đến nay,… Bảo Tàng Quảng Bình mở cửa tất cả các ngày trong tuần để phục vụ người dân và khách du lịch đến tham quan tìm hiểu lịch sử Quảng Bình.
Khi tiến hành xây dựng bảo tàng, phần bia di tích cũng được tháo dỡ, hiện nay chưa được dựng lại.
4. Sân Vận động Đồng Hới
Địa điểm trước đây cũng chưa được dựng bia di tích. Tuy nhiên, nơi đây ngày nay đã được xây dựng thành Quảng trường Hồ Chí Minh, một trong những Quảng Trường đẹp của cả nước với cụm tượng đài Bác Hồ và nhân dân Quảng Bình được đúc bằng đồng. Cụm tượng gồm có 7 nhân vật, Bác Hồ là nhân vật trung tâm và các nhân vật đại diện cho thế hệ trẻ, nông dân, ngư nghiệp, lực lượng vũ trang, công nhân, trí thức, đồng bào dân tộc thiểu số. Phía sau là hình tượng cánh buồm căng gió với đàn bồ câu hòa bình thể hiện một Quảng Bình đang vươn ra biển lớn, thi đua học tập theo lời Bác dạy.
Đây là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, chính trị của tỉnh cũng là nơi để người dân và khách du lịch đến tham quan. Là điểm nhấn kiến trúc cảnh quan đô thị đẹp cho thành phố Đồng Hới, Quảng Trường Hồ Chí Minh là công trình mang ý nghĩa chính trị, văn hóa và xã hội rất to lớn góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết dân tộc.
Đây được xem là công trình lịch sử – văn hóa thể hiện lòng kính yêu của của nhân dân Quảng Bình đối với vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
5. Nhà nghỉ Sư đoàn 325 và Bãi tắm Nhật Lệ
Đối với hai địa điểm bãi tắm Nhật Lệ và nhà nghỉ Sư đoàn 325, sau khi được công nhận di tích là nơi Bác Hồ về thăm và dừng chân, UBND tỉnh đã triển khai xây dựng bia di tích khang trang. Bãi tắm Nhật Lệ từng được bầu chọn là một trong mười bãi tắm đẹp nhất của Việt Nam, hàng năm đến mùa hè, khách du lịch tập trung về đây nghỉ dưỡng tắm biển rất đông. Nhà nghỉ sư đoàn 325, hiện nay là khách sạn Mường Thanh Luxury, một trong những khách sạn cao cấp tiêu chuẩn 4 sao của Quảng Bình.
Các địa điểm di tích này hiện nay không bán vé ngoại trừ khuôn viên Cảng hàng không Đồng Hới và Trụ sở Công An tỉnh thì các địa điểm còn lại dễ dàng tiếp cận. Khách du lịch đến Đồng Hới muốn tìm hiểu lịch sử vùng đất này có thể tham gia Đồng Hới city tour để kết hợp tham quan các di tích lịch sử và điểm đến khác trong cùng một hành trình. Để tỏ lòng kính trọng, khi tham quan các di tích lịch sử, văn hóa này, khách du lịch nên mặc trang phục giản dị, kín đáo.
Hiện nay, trên địa bàn thành phố Đồng Hới, cùng với hệ thống di tích các điểm Bác Hồ về thăm Quảng Bình kết hợp với các công trình kiến trúc lịch sử, văn hóa khác như Quảng Bình Quan, Tượng đài Mẹ Suốt, chứng tích chiến tranh Tháp chuông nhà thờ Tam Tòa,… tạo thành những tour du lịch tham quan thành phố với những điểm đến mang tính giáo dục ý nghĩa.
