Nằm giữa những vùng đất hùng vĩ và thiên nhiên tráng lệ của tỉnh Quảng Bình, làng Tân Hóa đã trở thành một biểu tượng cho sự kết nối hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Với nét đẹp văn hóa truyền thống của người Nguồn cùng với sự đa dạng của hệ thống hang động Tú Làn, làng Tân Hóa nổi bật như một điểm đến du lịch độc đáo, mở ra cơ hội phát triển bền vững cho cả cộng đồng địa phương và ngành du lịch tỉnh này.
Giới thiệu về Làng Tân Hóa
Xã Tân Hóa, với diện tích rộng lớn khoảng 71.8 km², nằm ở phía Đông của Huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Với con số dân số thống kê vào năm 2022 là 3364 người, Tân Hóa là một cộng đồng có quy mô vừa phải. Mật độ dân số của xã này được ước tính khoảng 47 người/km².
Làng Tân Hóa nằm trong một vùng địa lý độc đáo, với thung lũng rộng mở và bằng phẳng, bên cạnh những dãy núi đá vôi trùng điệp bao quanh. Thung lũng này được chia cắt bởi con sông Rào Nan, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nước cho đời sống hàng ngày và canh tác của người dân. Môi trường tự nhiên đa dạng và sự giao thoa văn hóa do địa giới giữa các xã lân cận tạo nên sự phong phú cho xã Tân Hóa. Với diện tích rộng và dân số vừa phải, Tân Hóa là một trong những địa điểm thú vị của khu vực, nơi mà cư dân được sống trong môi trường tự nhiên hùng vĩ và giao thoa văn hóa độc đáo.
Vị trí địa lý cụ thể của xã Tân Hóa được xác định như sau:
- Phía Bắc giáp với Xã Yên Hoá của Huyện Minh Hóa và các Xã Sơn Hóa, Nam Hóa của Huyện Tuyên Hóa;
- Phía Đông giáp với Xã Cao Quảng của Huyện Tuyên Hóa;
- Phía Nam giáp với các Xã Thượng Hoá và Trung Hoá của Huyện Minh Hóa;
- Phía Tây giáp với Xã Minh Hoá của Huyện Minh Hóa.
Cuộc sống và cộng đồng người dân Tân Hóa
Cuộc sống và cộng đồng người dân tại làng Tân Hóa mang trong mình những đặc trưng độc đáo của người Nguồn, một cộng đồng thuộc nhóm Việt – Mường sống tại vùng đất Huyện Minh Hóa, Tỉnh Quảng Bình. Mặc dù chưa được công nhận là một dân tộc riêng trong danh sách các dân tộc tại Việt Nam, nhưng người Nguồn vẫn duy trì và phát triển nền văn hóa độc đáo của họ.
Với dân số khoảng 3300 người, làng Tân Hóa là nơi cư trú chủ yếu của người Nguồn. Họ có ngôn ngữ riêng với các đặc điểm và đặc trưng độc đáo, đồng thời còn có những phong tục, tập quán và giá trị văn hóa dân gian riêng biệt. Cuộc sống của họ nhiều phần dựa vào việc làm rẫy, đánh cá, săn bắt và lấy mật ong. Những nghề truyền thống này không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh tồn mà còn giữ gìn và kế thừa tinh thần bền vững từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ngoài những công việc trên, cộng đồng người Nguồn tại làng Tân Hóa Quảng Bình còn tiếp tục duy trì các nghề hái lượm tự nhiên. Họ hái quả cà Lào, rau rừng và đào khoai mài. Đây là những hoạt động gắn liền với thiên nhiên xung quanh, đồng thời mang lại nguồn thực phẩm phong phú cho cuộc sống hàng ngày.
Âm nhạc và văn hóa dân gian
Với những đặc điểm văn hóa độc đáo và sự duy trì của các nghề truyền thống, cuộc sống và cộng đồng người dân tại làng Tân Hóa đóng góp vào sự đa dạng văn hóa và bền vững của khu vực này. Người Nguồn tự hào trong việc gìn giữ và phát huy tiếng mẹ đẻ của mình – tiếng Nguồn. Thông qua việc bảo tồn ngôn ngữ này, họ đã tạo ra một kho tàng văn học dân gian phong phú và độc đáo. Truyền thống văn hóa này bao gồm cả truyện kể và thơ ca dân gian, thể hiện sâu sắc hiện thực lịch sử cuộc sống của người Nguồn từ thời xa xưa cho đến ngày nay.
Cộng đồng người Nguồn cũng đã sáng tạo ra những làn điệu dân ca đặc sắc, bao gồm hò thuốc cá, đàn đúm, hát ru và nhiều loại nhạc khác. Những điệu nhạc này không chỉ phản ánh cách sinh hoạt hàng ngày mà còn thể hiện những nét văn hoá của người Nguồn. Đặc biệt, làn điệu hò thuốc cá thực sự là một biểu tượng văn hóa đặc biệt của người Nguồn. Đây không đơn thuần là âm nhạc, mà còn là một phần tinh thần, tâm hồn của cộng đồng, phản ánh chân thực và sống động những tâm tư, khát vọng của đồng bào nơi đây. Những giai điệu đơn sơ, mộc mạc lan tỏa và vang lên qua đồi núi đồng thời vượt qua những khó khăn như mưa nguồn, thác lũ, để thấm đẫm vào lòng người những sự tươi mới, dung dị và hồn nhiên.
Là một phần trong bức tranh âm nhạc dân gian của vùng đất Quảng Bình, điệu hò thuốc cá tạo nên một điểm nhấn độc đáo. Những câu ca với giai điệu ngân nga, đặc trưng như “Đâm (ơ) tèng (hơ) thì đâm (sòng) cho sòng. Hôi lên là hôi lên…” không chỉ mang trong đó âm vang của công việc lao động, mà còn gắn kết với nhịp sống, cuộc sống của cộng đồng người Nguồn và là nguồn cảm hứng và niềm tự hào của mọi người về nguồn gốc và văn hóa của họ.
Ẩm thực
Ẩm thực độc đáo của người Nguồn tại làng Tân Hóa tạo nên một phần quan trọng trong văn hóa và cuộc sống hàng ngày của họ. Những món ăn như cơm Pồi, thâu lang (rau khoai), ốc tực (ốc), cà lào… không chỉ là các món ăn đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự gắn kết với môi trường và truyền thống văn hóa.
Món Cơm Pồi – một biểu tượng của tình cảm đoàn kết và truyền thống – được chế biến từ sậu (ngô) hoặc là “thoóc” (lúa), sắn; ngày nay có thêm đậu (đỗ). Quá trình làm cơm Pồi với những dụng cụ truyền thống như cối, chày, sàng và nồi hấp là một phần của sự kế thừa và tự hào văn hóa. Để nấu món ăn này, người Nguồn sẽ ngâm ngô vào nước sôi trong vài ba tiếng đồng hồ rồi vớt ra để ráo nước, bỏ vào cối giã, dần lấy bột. Sau đó sẽ thấm nước lã, nhồi kỹ, đánh tơi ra và bỏ vào “nghè hôông” (một dạng chõ) cùng với nước gọi là “nồi nân”. Công đoạn tiếp theo là lấy mo chuối vấn quanh miệng, bỏ chõ đồ có bột ngô lên, bắc lên bếp đun lửa đồ chín (hấp) thành “cơm Pồi”.
Ca dao của người Nguồn đã nhắc đến các món ẩm thực làng Tân Hóa như sau:
“Trôông cho mau tếng mùa pồi
Nhớ con ôốc tực tang ngồi trên vâm”
hoặc
(Trôông xi cho tếng mùa pồi
Nhớ con ôốc tực tang ngồi trên vâm)
Câu này có nghĩa là:
“Trông cho mau đến mùa pồi
Nhớ con ốc vặn đang ngồi trên mâm.”
Một câu ca dao khác cũng đề cập đến món cơm pồi và thâu lang:
“Mặt trời tá các tôộng ngồi
Ti nô cúng nhớ cơm pồi, thâu lang.”
Câu này có nghĩa là:
“Mặt trời đã gác động ngồi
Đi đâu cũng nhớ cơm pồi, rau khoai.”
Thăng trầm của vùng rốn lũ miền Trung và ảnh hưởng đến Tân Hóa
Dòng sông Rào Nan khởi nguồn từ vùng núi biên giới Việt – Lào, chảy ngầm vào Hang Rục thuộc xã Trung Hóa rồi từ đó chảy về hạ nguồn tại làng Tân Hóa. Vì lý do đó, dòng sông Rào Nan tác động sâu sắc đối với cuộc sống và ảnh hưởng lớn tới điều kiện sống của người dân Tân Hóa.
Vào mùa mưa, trong khoảng tháng 9 đến tháng 11 hàng năm, sông Rào Nan tràn đổ từ vùng thượng nguồn, tạo ra dòng nước mạnh đổ về xã Tân Hóa. Tình hình này gây ra những khó khăn lớn cho người dân trong việc thoát nước, vì lối thoát duy nhất là những hang động ở cuối thung lũng, nhưng chúng không đủ sức chứa để xử lý lượng nước lũ lớn. Kết quả là, hàng chục cơn lũ mỗi năm đổ xuống vùng này, với mực nước có thể cao đến 12m vào thời điểm đỉnh lũ. Do đó, Tân Hóa đã được xem là vùng “rốn lũ” Quảng Bình.
Trước năm 2010, người dân trong khu vực này đã phải đối mặt với những tình huống khắc nghiệt khi mùa lũ đến. Họ phải chạy lên núi để tránh nước lũ, các ngôi nhà và tài sản của họ bị ngập trong nước, gia súc và gia cầm bị cuốn trôi. Tài sản, cống hiến cả đời, đều bị đánh mất trong dòng nước lũ. Cuộc sống của người dân Tân Hóa rất khó khăn và thiếu thốn. Mỗi khi thiên tai xảy ra, họ phải hoàn toàn phụ thuộc vào sự ủng hộ và quyên góp từ các mạnh thường quân cũng như tổ chức cá nhân trên khắp cả nước. Việc đảm bảo an toàn và duy trì cuộc sống trở nên khó khăn và đầy bất định. Tuyệt vọng sau những lần mất mát này, người dân phải bắt đầu lại từ đầu.
Từ năm 2015, Công ty Chua Me Đất (Oxalis) đã chủ động đóng góp vào việc hỗ trợ cộng đồng của xã Tân Hóa thông qua nhiều dự án ý nghĩa. Một trong những hoạt động đáng chú ý là cuộc đua “Thử Thách Tú Làn” (Tu Lan Race), được tổ chức nhằm gây quỹ để xây dựng những ngôi nhà nổi cho những hộ dân khó khăn, không đủ điều kiện xây dựng nhà nổi để tránh lũ. Trong vòng 6 năm, Oxalis đã tài trợ xây dựng gần 200 ngôi nhà nổi với thiết kế hoàn toàn mới, bao gồm khung nhà lắp ghép bằng sắt, tường và mái được bọc tôn để chống dột trong thời tiết mưa, giữ ấm trong gió. Diện tích mỗi ngôi nhà đã được tăng lên đến 30m2, đủ để một gia đình gồm ít nhất 6 người có thể sống qua những ngày mưa lũ.
Sự hỗ trợ của Oxalis Adventure
Oxalis Foundation
Quỹ hỗ trợ cộng đồng Oxalis Foundation ra đời từ năm 2015 và đã được cấp giấy phép hoạt động chính thức vào năm 2019. Trong những năm vừa qua, Quỹ Oxalis Foundation đã thực hiện nhiều dự án quan trọng bao gồm xây dựng trường học ở Bản Đoòng và trường tiểu học tại thôn 5 Tân Hóa. Hàng trăm suất học bổng được trao hàng năm, 70 căn nhà nổi được xây dựng cho người dân xã Tân Hóa, và còn nhiều hoạt động khác như lớp dạy bơi cho học sinh. Ngoài ra, Oxalis Foundation còn cung cấp hỗ trợ khẩn cấp trong các tình huống thiên tai, dịch bệnh.
Oxalis Foundation được sáng lập và điều hành bởi Oxalis, với sự tham gia chủ động của toàn bộ đội ngũ nhân viên, đặc biệt là những người đang hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh du lịch. Nhờ vào sự hỗ trợ đều đặn từ khách du lịch tham gia các tour, sự ủng hộ từ cộng đồng bạn bè của Oxalis, cùng với một phần lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của công ty, Quỹ Oxalis Foundation đã và đang tiếp tục đóng góp tích cực vào việc cải thiện cuộc sống của người dân và tạo ra những tác động bền vững cho cộng đồng xã hội.
Hoạt động du lịch tại làng Tân Hóa – cơ hội phát triển kinh tế và đời sống của người dân
Tiềm năng du lịch tại làng Tân Hóa
Nổi lên như “thủ đô du lịch mạo hiểm của Châu Á,” Quảng Bình đã thu hút sự chú ý của các du khách yêu thích các hoạt động du lịch phiêu lưu, mạo hiểm. Bên cạnh những tour du lịch mạo hiểm mang đẳng cấp quốc tế như: Thám hiểm Sơn Đoòng – hang động lớn nhất thế giới, Khám phá Hang Én, hay Thám hiểm Hang Va,…, chúng ta không thể không nhắc đến các tour thám hiểm Hệ Thống Hang Động Tú Làn, thuộc Xã Tân Hóa, Huyện Minh Hóa, Tỉnh Quảng Bình.
Hệ thống hang động độc đáo tại Tú Làn, bao gồm cả hang nước và hang khô, là điểm xuất phát cho các hành trình mạo hiểm kéo dài từ một đến bốn ngày. Các trải nghiệm độc đáo và đa dạng như việc bơi khám phá dòng sông ngầm ẩn dưới lòng hang động, tận hưởng sự phong phú của hệ thống thạch nhũ với vô số màu sắc và hình dáng khác biệt, cắm trại giữa khu rừng nguyên sơ bên cạnh dòng suối trong xanh và hồ nước yên bình, hay thậm chí trải nghiệm tiếng rì rào của thác nước vào cả ban ngày và ban đêm – tất cả đều góp phần tạo nên những trải nghiệm hấp dẫn và độc đáo, thu hút hàng ngàn du khách đến Tân Hóa mỗi năm.
Bắt đầu từ năm 2011, được sự đồng ý của chính quyền Tỉnh Quảng Bình và địa phương, Oxalis đã thực hiện việc khảo sát và khai thác thử nghiệm các tour du lịch mạo hiểm tại khu vực Hệ Thống Hang Động Tú Làn. Đến năm 2014, tuyến du lịch Tú Làn chính thức được cấp phép khai thác với 9 tour khác nhau, đáp ứng đa dạng các đối tượng khách hàng trong và ngoài nước. Các lựa chọn tour bao gồm từ những chuyến du lịch dễ dàng, phù hợp cho gia đình và trẻ em, cho đến những hành trình thám hiểm khó khăn và phiêu lưu hơn, phù hợp cho những khách hàng thích yêu thích sự thử thách và khám phá.
Trong những năm gần đây, Oxalis đã thực hiện việc đầu tư và khai thác Khu nghỉ dưỡng Tú Làn Lodge, cùng với việc giới thiệu Tour ATV khám phá rừng Lim: Ngôi nhà của Kong tại xã Tân Hóa. Các hoạt động này tạo ra nhiều cơ hội việc làm, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của vùng. Không dừng lại ở đó, Oxalis đã tiếp tục thúc đẩy việc cung cấp dịch vụ ăn tối tại nhà dân và tập trung mạnh mẽ vào việc đào tạo người dân để tham gia vào ngành du lịch.
Cơ hội phát triển kinh tế cho người dân Tân Hóa
Người Nguồn chủ yếu sống bằng nghề làm rẫy, đánh cá, săn bắt, lấy mật ong… Bên canh đó, họ cũng tận dụng các tài nguyên sẵn có trong thiên nhiên để sinh sống: hái lượm tự nhiên, bắt ốc, pách (hái) quả cà lào, hái rau rừng, đào khoai mài… Tuy nhiên, từ khi Công ty Oxalis xây dựng các tuyến và những điểm đến du lịch mạo hiểm, việc thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương luôn là ưu tiên hàng đầu. Cho đến thời điểm hiện tại, Oxalis đã mang lại việc làm ổn định cho 120 nhân công địa phương, trong đó có 20 nhân viên toàn thời gian và 100 nhân viên thời vụ. Người dân địa phương tham gia các khóa tập huấn và đào tạo để trở thành đầu bếp, trợ lý giám sát an toàn, và nhân viên khuân vác phục vụ du khách trong các tour khám phá Tú Làn. Những cá nhân có khả năng sẽ được tài trợ để học tập và trở thành hướng dẫn viên, đầu bếp, nhân viên điều hành, và lễ tân tại Khu nghỉ dưỡng Tú Làn Lodge.
Với mức thu nhập trung bình khoảng từ 6 đến 8 triệu đồng cho 14 – 16 ngày làm việc mỗi tháng, cư dân địa phương tại làng Tân Hóa không chỉ có thể hợp tác với Oxalis để phục vụ khách du lịch mà còn có thể đảm nhiệm các công việc khác hoặc hỗ trợ gia đình.
Cũng nhờ đó mà đời sống người dân được cải thiện, kéo theo đó là sự thay đổi về chính cảnh quan của làng Tân Hóa. Những ngôi nhà kiên cố bằng gạch và mái ngói hiện đại đã thay thế dần cho những ngôi nhà gỗ truyền thống. Những nỗ lực bảo vệ tài nguyên rừng và môi trường đã tạo ra tầm nhìn dài hạn, giúp đối phó với biến đổi khí hậu và nguy cơ thiên tai. Cơ sở hạ tầng cũng đã được cải thiện, đặc biệt chú trọng trong việc xây dựng trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Với sự đầu tư này, tương lai của thế hệ trẻ người Nguồn tại làng Tân Hóa sẽ ngày càng có nhiều cơ hội phát triển hơn, từ đó, mang khả năng và kiến thức của mình để đóng góp cho sự phát triển của quê hương.
Mô hình du lịch cộng đồng Tân Hóa – Hướng tới bền vững và trải nghiệm độc đáo
Du lịch cộng đồng
Du lịch cộng đồng không đơn thuần là việc du khách tham quan các điểm đến mới mà còn là một mô hình tương tác mật thiết giữa du khách và cộng đồng địa phương. Loại hình du lịch này đặt trọng điểm vào việc thấu hiểu cuộc sống hàng ngày, văn hóa và cách sống của cư dân địa phương. Mục tiêu chính của du lịch cộng đồng là tạo lợi ích cho cả cộng đồng địa phương và du khách. Thông qua việc cung cấp cơ hội kinh doanh và thu nhập cho người dân địa phương, du lịch cộng đồng góp phần cải thiện mức sống và thúc đẩy phát triển bền vững cho cộng đồng. Đồng thời, du khách được hưởng trải nghiệm độc đáo khi tham gia vào các hoạt động địa phương, học hỏi về văn hóa và ẩm thực.
Ngoài ra, du lịch cộng đồng thường nhỏ gọn và tập trung vào hoạt động địa phương, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường. Sự trách nhiệm xã hội của cả cộng đồng địa phương và du khách là một phần quan trọng của mô hình này, đóng góp vào việc bảo vệ môi trường. Cuối cùng, du lịch cộng đồng không chỉ tạo cơ hội giao lưu và trao đổi văn hóa giữa du khách và cư dân địa phương mà còn xây dựng cầu nối văn hóa giữa các quốc gia và dân tộc. Qua những trải nghiệm chia sẻ, sự hiểu biết và tình thân gắn kết càng trở nên sâu sắc hơn.
Làng Tân Hóa – mảnh đất kết hợp giữa sự hoang sơ của thiên nhiên và nét đẹp văn hóa truyền thống của người Nguồn, đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách cả trong và ngoài nước. Mỗi năm, vùng này đón hàng chục ngàn du khách đến khám phá các tuyến du lịch thú vị. Bắt đầu từ tháng 11 năm 2022, Công ty Chua Me Đất (Oxalis) hợp tác cùng Sở Du lịch Tỉnh Quảng Bình và chính quyền địa phương để phát triển làng Tân Hóa thành một điểm du lịch cộng đồng.
Trong hướng tiếp cận này, cộng đồng sẽ tự quản lý các hoạt động homestay, nhà hàng phục vụ món ăn địa phương và các tour du lịch giới thiệu văn hóa truyền thống của người Nguồn. Oxalis sẽ hỗ trợ một số hộ gia đình trong việc thiết lập hoạt động homestay với đầy đủ tiện nghi như điều hòa nhiệt độ, phòng tắm hiện đại và nhà vệ sinh riêng,… Đồng thời, Oxalis cũng sẽ giới thiệu du khách đến những điểm homestay này. Những chủ homestay sẽ được đào tạo về cách phục vụ, nghiệp vụ buồng phòng và chăm sóc khách hàng, đảm bảo trải nghiệm tốt cho những người sử dụng dịch vụ ăn uống và lưu trú qua đêm tại đây.
Du lịch thích ứng thời tiết
Năm 2023, Công ty Oxalis đã thực hiện kế hoạch hợp tác với cộng đồng địa phương để xây dựng 10 homestay thích ứng thời tiết. Những homestay này được xây dựng dựa trên mô hình nhà nổi, một phương pháp truyền thống được người dân sử dụng để chống lũ lụt. Điều này vừa bảo vệ homestay khỏi ảnh hưởng của thời tiết xấu, vừa tạo nên một không gian lưu trú độc đáo cho du khách. Những homestay này không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn lưu trú du lịch mà còn cho phép du khách tương tác với người dân địa phương, trải nghiệm cuộc sống quê hương một cách chân thực.
Công ty Oxalis cũng đảm nhận nhiệm vụ tìm kiếm và đưa du khách đến homestay, giúp đảm bảo hoạt động du lịch thích ứng thời tiết hoạt động hiệu quả. Nhờ vào việc sáng tạo và khai thác tài nguyên tự nhiên, làng du lịch Tân Hoá không còn bị hạn chế bởi mùa mưa lũ, mở ra cơ hội du lịch quanh năm.
Mục tiêu của Tân Hoá là trở thành một làng du lịch thích ứng với thời tiết độc đáo của Việt Nam và thế giới. Với việc kết hợp các sản phẩm du lịch như khám phá hang động Tú Làn, tour mô tô địa hình khám phá Rừng Lim Tân Hoá, trải nghiệm ẩm thực tại nhà dân và homestay lưu trú thích ứng thời tiết, Tân Hoá đã đặt ra mục tiêu quan trọng.
Với sự phát triển và mở rộng hoạt động du lịch thích ứng thời tiết, Tân Hoá mong đón chào một lượng lớn du khách trong tương lai. Năm 2025, họ hướng đến việc đón 25,000 du khách trong và ngoài nước đến với làng du lịch độc đáo này. Việc thúc đẩy du lịch làng Tân Hóa bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ và phát triển bền vững cho cộng đồng địa phương.
Trải qua những bước phát triển đầy ý nghĩa, làng Tân Hóa đã biến đổi từ một nơi chỉ dựa vào thiên nhiên để sinh sống thành một điểm đến du lịch đầy sức hút. Với sự hợp tác của Công ty Oxalis, người dân địa phương không chỉ tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho du khách mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của chính mình. Làng Tân Hóa đang trở thành một điển hình về việc làm thế nào để du lịch cộng đồng và bảo vệ môi trường có thể đồng hành và tạo ra tác động tích cực, đánh dấu bước phát triển đầy hứa hẹn trong tương lai.
Giải đáp thắc mắc thường gặp về Làng Tân Hóa
- Có những hoạt động du lịch cộng đồng nào tại làng Tân Hóa?
Bắt đầu từ tháng 11 năm 2022, Công ty Chua Me Đất (Oxalis) hợp tác cùng Sở Du lịch Tỉnh Quảng Bình và chính quyền địa phương để phát triển làng Tân Hóa thành một điểm du lịch cộng đồng theo hướng tiếp cận mới, trải nghiệm khách hàng là trung tâm. Trong đó, cộng đồng sẽ tự quản lý các hoạt động homestay, nhà hàng phục vụ món ăn địa phương và các tour du lịch giới thiệu văn hóa truyền thống của người Nguồn. Oxalis sẽ hỗ trợ một số hộ gia đình trong việc thiết lập hoạt động homestay với đầy đủ tiện nghi như điều hòa nhiệt độ, phòng tắm hiện đại và nhà vệ sinh riêng,… Đồng thời, Oxalis cũng sẽ giới thiệu du khách đến những điểm homestay này. Những chủ nhà homestay sẽ được đào tạo về cách phục vụ và chăm sóc du khách, đảm bảo trải nghiệm tốt cho những người sử dụng dịch vụ ăn uống và lưu trú qua đêm tại đây. - Hoạt động du lịch thích ứng thời tiết tại làng Tân Hóa là gì?
Năm 2023, Công ty Oxalis đã thực hiện kế hoạch hợp tác với cộng đồng địa phương để xây dựng 10 homestay thích ứng thời tiết tại làng Tân Hóa. Những homestay này được xây dựng dựa trên mô hình nhà nổi, một phương án truyền thống được người dân sử dụng để chống lũ lụt. Điều này vừa bảo vệ homestay khỏi ảnh hưởng của thời tiết xấu, vừa tạo nên một không gian lưu trú độc đáo cho du khách. Những homestay này không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn lưu trú du lịch mà còn cho phép du khách tương tác với người dân địa phương, trải nghiệm cuộc sống quê hương một cách chân thực. Bên cạnh đó, loại hình tour mạo hiểm tham quan hang động và trekking trong rừng vào mùa mưa cũng được thiết kế một cách hợp lý. Tất cả những hang nước sẽ được thay thế bằng hang khô, lộ trình cũng được thiết kế so cho an toàn nhất để thích ứng với điều kiện thời tiết vùng Tân Hóa. - Dân tộc nào sinh sống tại làng Tân Hóa?
Người Nguồn là cộng đồng thuộc nhóm Việt – Mường sinh sống tại làng Tân Hóa. Dù chưa được công nhận là một dân tộc riêng trong danh sách các dân tộc tại Việt Nam vì không có chữ viết, người Nguồn vẫn duy trì và phát triển nền văn hóa độc đáo của họ.
Văn hóa và phong tục của người Nguồn tại làng Tân Hóa có những điểm gì đặc biệt?
Người Nguồn tại làng Tân Hóa có văn hóa cộng đồng cao. Tính đoàn kết trong cộng đồng được thể hiện qua việc mỗi khi một hộ gia đình xây dựng ngôi nhà mới, cả làng sẽ tham gia hỗ trợ. Một phong tục độc đáo của người Nguồn là việc nhai trầu, khi cả đàn ông và đàn bà đều trong làng đều có thói quen này. Một nét đặc biệt trong nền văn hóa của người Nguồn là việc ăn mừng Tết Độc Lập, khi mà họ dành nhiều thời gian hơn cho lễ hội này hơn là Tết Nguyên Đán, kéo dài suốt nửa tháng để kỷ niệm và tận hưởng những khoảnh khắc đáng nhớ. - Làng Tân Hóa có những trải nghiệm du lịch mới lạ nào?
Khi đến làng Tân Hóa, du khách có thể trải nghiệm các sản phẩm du lịch khám phá hang động Tú Làn, tour mô tô địa hình khám phá Rừng Lim Tân Hoá, trải nghiệm ăn tối ở nhà dân, mô hình homestay lưu trú thích ứng thời tiết và nhiều sản phẩm và dịch vụ khác tại Tân Hoá. Những hoạt động du lịch thích ứng thời tiết có thể được triển khai quanh năm mà không bị hạn chế vào màu mưa lũ. - Điểm đến du lịch mạo hiểm nào ở Làng Tân Hóa?
Hệ thống hang động độc đáo tại Tú Làn, bao gồm cả hang nước và hang khô, là điểm xuất phát cho các hành trình mạo hiểm kéo dài từ một đến bốn ngày. Các trải nghiệm độc đáo như việc bơi khám phá dòng sông ngầm ẩn dưới lòng hang động, tận hưởng sự phong phú của hệ thống thạch nhũ với vô số màu sắc và hình dáng khác biệt, cắm trại giữa khu rừng nguyên sơ bên cạnh dòng suối trong xanh và hồ nước yên bình, hay thậm chí trải nghiệm tiếng rì rào của thác nước vào cả ban ngày và ban đêm – tất cả đều góp phần tạo nên những trải nghiệm hấp dẫn và độc đáo, thu hút hàng ngàn du khách đến Tân Hóa mỗi năm. - Làng Tân Hóa giữ lại những nét văn hóa truyền thống của Người Nguồn như thế nào?
Dịch vụ ăn tối tại nhà dân tại làng Tân Hóa không chỉ là một trải nghiệm du lịch độc đáo, mà còn là một giải pháp để giữ gìn và tôn vinh văn hóa truyền thống của người Nguồn. Thông qua việc thưởng thức các món ăn truyền thống, du khách có cơ hội tiếp xúc gần gũi với những khía cạnh sâu sắc của cuộc sống và di sản văn hóa độc đáo của địa phương, thể hiện sự tôn trọng đối với lịch sử và truyền thống văn hóa, và đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ và duy trì những giá trị này cho thế hệ tương lai. Điều này không chỉ là một cách giữ gìn sự đa dạng và giàu có của văn hóa truyền thống, mà còn tạo ra một khả năng tiếp xúc chân thực và ý nghĩa với đời sống hàng ngày của người dân địa phương, góp phần xây dựng một tương lai du lịch bền vững và thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng. - Nếu tôi muốn thử những món ăn đặc trưng của Người Nguồn, tôi nên tìm hiểu về món gì?
Ẩm thực độc đáo của người Nguồn tại làng Tân Hóa tạo nên một phần quan trọng trong văn hóa và cuộc sống hàng ngày của họ. Những món ăn như cơm Pồi, thâu lang (rau khoai), ốc tực (ốc), cà lào… không chỉ là các món ăn đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự gắn kết với môi trường và truyền thống văn hóa. Đây là những món ăn độc đáo mà bạn nên thử khi có dịp đến làng Tân Hóa. - Tại sao khu vực Tân Hóa lại gọi là vùng rốn lũ của Quảng Bình?
Vào mùa mưa, trong khoảng tháng 9 đến tháng 11 hàng năm, sông Rào Nan tràn đổ từ vùng thượng nguồn, tạo ra dòng nước mạnh đổ về xã Tân Hóa. Tình hình này tạo ra khó khăn lớn cho người dân trong việc thoát nước, vì lối thoát duy nhất là những hang động ở cuối thung lũng, nhưng chúng không đủ sức chứa để xử lý lượng nước lũ lớn. Kết quả là, hàng chục cơn lũ mỗi năm đổ xuống vùng này, với mực nước có thể cao đến 12m vào thời điểm đỉnh lũ. Do đó, Tân Hóa đã được xem là vùng “rốn lũ” Quảng Bình.
