Bí Ẩn Các Ký Tự Champa Trên Vách Đá Hang Bi Ký
Hang Bi Ký là một nhánh hang thuộc động Phong Nha, nằm cách cửa động Phong Nha khoảng 1km. Nơi đây còn lưu giữ được rất nhiều dấu tích văn hóa của người Chăm cổ, trong đó có những chữ viết trên vách đá theo hình thức văn bia. Theo thống kê có 97 bảng chữ và 162 ký tự Chăm cổ được viết trên vách đá trong hang Bi Ký của động Phong Nha.
Vào đầu thế kỷ 20, một học giả người pháp tên là Pavi sau khi khảo sát hang Bi Ký đã cho rằng đây là dạng ký tự rất khó đọc, khó mô phỏng lại một cách chính xác. Trong số các bảng chữ và ký tự đó vị học giả này chỉ nhận ra được một chữ đó là “capimala”. Sau này, giáo sư Trần Quốc Vượng cho biết nếu đúng là chữ capimala thì đó là tên của một vị la hán tổ thứ 13 của Phật Giáo.
Mới đây nhất vào tháng 7 năm 2015 một nhóm chuyên gia về ngôn ngữ học của trường Viễn Đông Bác Cổ (Pháp) đã tham quan, nghiên cứu các văn bia của người Chăm ở trong hang Bi Ký và đã đưa ra được niên đại của những văn bia này được viết vào những năm đầu của thế kỷ XI (tức là cách đây khoảng 1.000 năm).
Như vậy, kể từ khi nhà truyền đạo người Pháp Léopold Cadière phát hiện ra những ký tự Champa cổ viết trên vách đá nằm sâu trong động Phong Nha tại hang Bi Ký đến nay đã hơn 120 năm, những bảng chữ và ký tự đó vẫn còn là sự bí ẩn mà các nhà khoa học trong và ngoài nước chưa giải mã được. Có lẽ đây cũng chính là nguồn gốc của cái tên Bi Ký. Chữ Bi là phát âm chệch đi của Bia trong từ Văn bia; Ký là những ký tự.
Vẻ Đẹp Độc Đáo Của Địa Chất Hang Bi Ký
Hang Bi Ký có độ dài khá bằng phẳng, chiều cao và độ rộng tương đối đồng đều chính vì vậy nó được liên tưởng và ví như một thánh đường của người xưa. Ở chính giữa hang có 2 cột thạch nhũ khổng lồ nối từ dưới đất lên trần hang, trông như hai sợi tơ trời. Đây cũng là điểm cuối cùng của tuyến tham quan truyền thống động Phong Nha bằng thuyền máy cùng với hệ thống chiếu sáng bằng đèn điện.
Hiện nay, do kiến tạo địa chất và sự thay đổi dòng chảy của sông ngầm mà phần nền hang phía sau hai cột nhũ nối trần với nền hang bị sụt xuống tạo thành các hố sâu nguy hiểm nên đơn vị quản lý là Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng đã ngăn lại để hạn chế không cho du khách vào tham quan sâu phía trong, tuy nhiên đối với hình thức tham quan trải nghiệm bằng kayak, số lượng khách du lịch ít người thì vẫn tổ chức tham quan nhưng đi kèm với các thiết bị an toàn hơn. Đơn vị khai thác là Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng chỉ đón khách tham quan hang Bi Ký khi mua tour tham quan thám hiểm chiều sâu bí ẩn động Phong Nha 4.500m.
Trải Nghiệm Kayak Chiều Tối: Khám Phá Hang Bi Ký và Sự Huyền Bí Bên Trong
Hiện nay, để tăng thêm lựa chọn và trải nghiệm cho khách du lịch, đơn vị quản lý động đã mở thêm hình thức tham quan Phong Nha với chiều sâu 4.500m bằng thuyền kayak vào buổi chiều muộn, tức là sau thời gian tham quan bằng thuyền máy để đảm bảo an toàn không bị va chạm. Khách du lịch được đưa đến trước cửa động bằng xe trung chuyển, sau khi trang bị đèn đội đầu, mũ bảo hiểm, áo phao, nghe giới thiệu về lộ trình và các quy định về an toàn, bảo vệ môi trường thì bắt đầu trải nghiệm chèo kayak tiến sâu vào trong động. Mỗi thuyền kayak chở tối đa được hai người. Du khách có thể tự do điều chỉnh tốc độ di chuyển và tha hồ ngắm nhìn, tưởng tượng các tạo hóa thạch nhủ của thiên nhiên, lắng nghe tiếng tí tách nhỏ giọt của nước.
Tại cửa hang Bi Ký, sau khi neo các thuyền kayak lại với nhau, khách du lịch sẽ đi bộ để khám phá hang Bi Ký, cần lưu ý là du khách nên đi theo lối mòn của HDV đi trước để tránh tác động vào hệ thạch nhũ, tuyệt đối không được đi ra phía ngoài khu vực hạn chế hoặc đã có chỉ báo vì những nơi đó nền động có nguy cơ bị sụt lún rất nguy hiểm. Càng đi sâu vào phía trong hang Bi Ký, rất nhiều hồ nước nhỏ nước trong vắt, hệ thống thạch nhũ muôn hình, dày đặc,… chiều dài du khách được tham quan tại hang Bi Ký khoảng 1km.
Cách lối lên của hang Bi Ký khoảng 100m, trong một hốc đá, Hướng dẫn viên sẽ chỉ cho bạn thấy một chiếc chum cổ, chiếc chum nằm trên một góc khuất thành hang sát mép nước của dòng sông ngầm, bị thạch nhũ che chắn nên rất khó phát hiện. Chưa ai giải thích được vì sao chiếc chum lại có tại đây nhưng theo nhiều giả thuyết đây có thể là chiếc chum được dùng để đựng hài cốt theo phong tục mai táng thường gặp của người Chăm cổ.
Hiện tại, trừ những ngày mưa nước sông dâng cao, còn lại các ngày trong năm tour tham quan khám phá chiều sâu bí ẩn động Phong Nha 4.500 đều có thể đón khách.
Thời gian tham quan khám phá động Phong Nha, chiều sâu bí ẩn 4.500m, bằng thuyền kayak có thời gian từ 16h00 đến 20h00 trong ngày. Mỗi tour tối thiểu phải từ 5 du khách trở lên. Giá vé tùy giai đoạn cao điểm hay mùa thấp điểm có thể dao động từ 1,4 triệu đến 1,7 triệu cho một người bao gồm bữa ăn tối theo hình thức BBQ với các món đặc sản dân dã rất hấp dẫn tại cửa động. Khách du lịch phải đặt tour trước ít nhất là 2 giờ đồng hồ để đơn vị tổ chức chuẩn bị trang thiết bị, nhân viên hỗ trợ, thực phẩm cho buổi tiệc nướng BBQ.
Các Quy Định An Toàn khi Khám Phá Hang Bi Ký
Về trang phục đối với hình thức tham quan tour chèo thuyền kayak để khám phá động Phong Nha, hang Bi Ký thì khách du lịch được yêu cầu trang phục gọn gàng, đơn vị tổ chức sẽ phát cho bạn một áo thun loại áo giữ nhiệt dài tay nhằm đề phòng các trường hợp thay đổi nhiệt độ trong hang và bên ngoài, tránh trầy xước khi chèo thuyền…Bạn chỉ nên mang một chai nước nhỏ, máy ảnh hoặc điện thoại nên có túi chống nước. Balo gọn gàng với 1 bộ đồ để thay sau hành trình khám phá trong hang tối thì bạn gửi tại tủ đồ cá nhân tại khu vực nhà chờ bến thuyền trước cửa động Phong Nha. Tại khu vực bến thuyền trước cửa động cũng có bán nước uống, đồ ăn vặt là các thức quà địa phương, một số món quà lưu niệm, có nhà vệ sinh, phòng tắm…
Một lưu ý nhỏ khi tham gia trải nghiệm bằng thuyền kayak là bạn nên chọn người đồng hành là nam hoặc người có sức khỏe và biết chèo để thuận lợi hơn trong quá trình di chuyển.
Tham quan hang Bi Ký theo hình thức trải nghiệm bằng thuyền kayak vào buổi chiều tối là một trải nghiệm mang nhiều cảm xúc cho khách du lịch, thời điểm không gian núi rừng không còn tiếng ồn của thuyền máy, của người nói, tiếng của hàng quán mà chỉ còn tiếng của côn trùng rả rích, bữa ăn tối BBQ bên bếp than trước cửa động cũng thú vị vô cùng nhất là trong thời tiết se se lạnh của mùa đông xuân.
Khám phá hang Bi Ký cùng với chiều sâu bí ẩn của động Phong Nha là một hành trình rất mới và còn nhiều bất ngờ đang chờ đón du khách.
