Nằm ở eo đất hẹp nhất của Việt Nam, Quảng Bình là vùng có nhiều địa danh nổi tiếng được xem như là biểu trưng về văn hóa, lịch sử của đất nước. Nơi hội đủ các dạng địa hình đồng bằng, rừng núi, sông, biển và hải đảo. Là nơi giao thoa, tiếp biến các giá trị văn hóa cùng với tiến trình lịch sử đã tạo cho Quảng Bình nhiều giá trị đặc sắc để phát triển du lịch. Ngày nay Quảng Bình đã trở thành một địa chỉ du lịch nổi tiếng thu hút nhiều du khách, các nhà khoa học đến tham quan, nghiên cứu.
Thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, được mệnh danh là “Vương quốc hang động”
Nói đến Quảng Bình là phải nhớ đến di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, điểm đến đầu tiên trong hành trình du lịch khám phá mảnh đất này. Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là di sản Thiên nhiên Thế giới với các tiêu chí về địa chất, địa mạo và đa dạng sinh học.
Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có hệ thống hàng ngàn các hang động đẹp kỳ vĩ, trong đó phải kể đến địa danh nổi tiếng thế giới đang được khai thác phục vụ du lịch là hang Sơn Đoòng, hang động tự nhiên lớn nhất thế giới cùng nhiều hang động lớn, nổi tiếng khác như hang Én, hang Pygmy, hang Thiên Đường, động Phong Nha… Bên cạnh hang động, thì hệ sinh cảnh ở Phong Nha cũng độc đáo hiếm nơi nào có được. Điển hình như Vườn thực Vật, Suối nước Moọc, sông Chày, thung lũng Hava, thác Gió, đỉnh U Bò, công viên Ozo…
Cách Phong Nha 70km còn có hệ thống hang động Tú Làn ở xã Tân Hóa, Minh Hóa. Hệ thống này bao gồm 10 hang động với cấu tạo thạch nhũ kỳ ảo, độc đáo. Đến Tân Hóa, ngoài tham quan các hang động, bạn còn có thể kết hợp tham gia nhiều hoạt động khác như: trekking rừng già, trải nghiệm văn hóa, cuộc sống của người dân bản địa hay khám phá rừng Lim bằng xe địa hình 4 bánh ATV.
Hệ thống hang Chà Lòi nằm ở phía Tây huyện Lệ Thủy, cách thành phố Đồng Hới 40km, với ba hang động là hang Chà Lòi, hang Kiều và hang Vân kết hợp với thung lũng bản Còi, quần thể di tích lịch sử cách mạng Tổng trạm thông tin A72, khe Nước Lạnh trở thành tuyến du lịch hấp dẫn phía Nam của tỉnh Quảng Bình.
Quảng Bình có hệ sinh thái đa dạng, phong phú
Tại Minh Hóa, được ví như “nàng tiên” giữa thiên nhiên hoang sơ với vẻ đẹp hút hồn, Thác Mơ cũng là địa điểm thu hút nhiều du khách. Những ngày hè oi nắng, đến với thác Mơ để thỏa thích đắm mình vào dòng suối mát lạnh và thưởng thức những món ăn đặc sản của địa phương, như: Cá suối, tôm, ốc đực, ong non, trứng kiến, rau tớn… thì không còn gì bằng!
Không những vậy, Quảng Bình còn được thiên nhiên ưu ái cho bờ biển dài 116,04 km từ Đèo Ngang đến Hạ Cờ, với các bãi biển đẹp, đặc sắc và những đồi cát trắng, tiêu biểu là biển Nhật Lệ. Cửa Nhật Lệ là một thắng cảnh của tỉnh Quảng Bình đã từng đi vào thơ ca, nhạc hoạ. Năm 2018, bãi biển Nhật Lệ đã được tổ chức kỷ lục Việt Nam xác nhận là một trong 10 thắng cảnh du lịch biển hấp dẫn nhất Việt Nam; ngoài ra còn có các bãi biển như Mỹ Cảnh – Bảo Ninh, Đá Nhảy – Lý Hoà, là di tích danh thắng đã được xếp hạng cấp Quốc gia; Hải Ninh, Ngư Hoà….
Quảng Bình còn có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, trong đó tiêu biểu là suối khoáng nóng Bang với nhiệt độ sôi tại lỗ phun lớn nhất nước là 105 độ C.
Nằm ở phía Tây Nam của huyện Lệ Thủy, Khu dự trữ thiên nhiên (DTTN) Động Châu – khe Nước Trong, thuộc xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy tỉnh Quảng Bình. Đây là khu rừng nhiệt đới có nhiều hệ động – thực vật rất phong phú; trong đó có nhiều loài quý hiếm nằm trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới.
Cách đó không xa, Phá Hạc Hải ở cuối nguồn sông Kiến Giang, nơi tiếp giáp hai huyện Quảng Ninh và Lệ Thủy là một đầm phá bao la ngoạn mục với nhiều loại thủy sản. Phá Hạc Hải cách trung tâm thành phố Đồng Hới chừng 20 km, rộng cả ngàn héc-ta. Hiện nay, một số công ty du lịch trên địa bàn tỉnh đã thử nghiệm đưa phá Hạc Hải vào các tour du lịch trải nghiệm thiên nhiên, nông nghiệp để phục vụ du khách, bước đầu có những phản hồi rất tích cực.
Nếu muốn trải nghiệm đồi cát bao la, rộng mênh mông, đồi cát Quang Phú – Nhân Trạch nằm giáp ranh giữa hai xã Nhân Trạch và Quang Phú sẽ là điểm đến không thể bỏ lỡ. Cách trung tâm thành phố khoảng 7km, đến đồi cát vào buổi sáng sớm hoặc lúc hoàng hôn là thời điểm đẹp trong ngày để trải nghiệm trò chơi trượt cát bằng ván trượt hoặc chạy xe địa hình ATV, chụp ảnh check-in.
Ngoài ra, Quảng Bình còn có nhiều dòng sông lớn. Một trong số đó là sông Long Đại – thác Tam Lu hay còn được gọi là Đại Giang (sông lớn). Bắt nguồn từ Trường Sơn, uốn lượn qua nhiều rặng núi tạo thành vô số thác ghềnh trước khi gặp dòng Kiến Giang tại ngã ba Trung Quán đổ về Nhật Lệ. Trong vô số những con thác trên dòng sông này thì thác Tam Lu được đánh giá là thác nước cao nhất và đẹp nhất. Chuyến phiêu lưu vượt thác Tam Lu, trải nghiệm thiên nhiên núi rừng và thăm thú các bản làng hai bên dòng sông rất thích hợp với các bạn yêu thiên nhiên, thích cảm giác mạnh chinh phục bản thân.
Văn hóa địa phương giàu bản sắc
Quảng Bình còn là nơi lưu giữ các yếu tố văn hoá, lịch sử gắn liền với các sự kiện về lịch sử loài người, những di tích của người nguyên thuỷ thời đại đồ đá, di tích văn hoá Chăm Pa, cùng nhiều hiện vật quý của người Chăm Pa và người Việt.
Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng còn là địa bàn quần cư của gần một chục tộc người thuộc 2 dân tộc Bru – Vân Kiều và Chứt.
Các di tích lịch sử văn hóa khác ở Quảng Bình, còn có di chỉ khảo cổ học Bàu Tró – nơi phát hiện rất nhiều hiện vật của người việt cổ thời hậu kỳ đồ đá mới, hay những bản làng còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa tộc người cổ xưa như bản người Rục, bản người Arem…
Trong tiến trình lịch sử hình thành, đấu tranh dựng nước và giữ nước, với vị trí nằm giữa hai trung tâm văn hóa lớn ở hai đầu đất nước, Quảng Bình còn lưu giữ và bảo tồn được rất nhiều các di tích lịch sử – văn hóa có giá trị cho phát triển du lịch. Hiện nay, toàn tỉnh có 140 di tích lịch sử – văn hoá, trong đó có 56 di tích quốc gia, 84 di tích cấp tỉnh; Có 2 lễ hội cấp tỉnh: lễ hội Bơi trải và Hò khoan Lệ Thuỷ, lễ hội Rằm tháng Ba – Minh Hoá.
Lễ hội rằm tháng ba (âm lịch) được tổ chức hàng năm vào 3 ngày 14,15,16, tại chợ Sạt (huyện Minh Hoá), đây là nơi giao lưu, gặp gỡ, kết bạn, tỏ tình rất hấp dẫn của dân làng trong những ngày lễ hội. Chính vì vậy, người Quy Đạt từng có câu ca: Thà rằng đau ốm mà nằm – Ai thà mà bỏ chợ rằm không đi
Lễ hội bơi trải ở Quảng Bình có nguồn gốc cầu mưa (cầu đảo, cầu ngư, cầu mùa) mong muốn một vụ mùa thắng lợi, sự yên bình trong cuộc sống của cư dân chủ yếu sống về nông nghiệp. Lễ hội có ở hầu khắp các huyện, thị xã, thị trấn ở Quảng Bình nhưng nổi tiếng nhất là lễ hội đua thuyền Lệ Thủy trên sông Kiến Giang vào dịp quốc khánh hàng năm.
Lễ hội đập trống của đồng bào MaCoong là một lễ hội truyền thống lớn nhất và lâu đời nhất của người dân MaCoong ở xã Thượng Trạch (Bố Trạch). Đây cũng là lễ hội còn giữ được nguyên bản giá trị truyền thống mang dấu ấn của loại hình nghi lễ phồn thực của cộng đồng người MaCoong tại Quảng Bình. Mục đích chính của lễ hội là cầu cho mùa màng bội thu, thóc ngô đầy bồ.
Lễ hội cầu ngư ở làng biển Cảnh Dương xuất phát từ truyền thống nghề ngư nghiệp của người dân ước mong có một năm mưa thuận gió hòa.
Nhiều di tích lịch sử gắn liền với những trang sử hào hùng của dân tộc
Đặc biệt, Phong Nha còn là trung tâm của quần thể di tích lịch sử Quốc gia đường Hồ Chí Minh. Nhiều sự kiện, nhiều chiến tích gắn liền với cuộc sống, chiến đấu và lao động dũng cảm, sáng tạo của hàng ngàn chiến sĩ, bộ đội Trường Sơn, thanh niên xung phong trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước. Dấu ấn đậm nét nhất vẫn là hệ thống di tích lịch sử trên “Đường 20 – Quyết Thắng”- con đường giao thông huyết mạch, tuyến vận tải chiến lược của Quảng Bình trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước với những trọng điểm như: Trọng điểm A.T.P (cua chữ A, ngầm Ta Lê và đèo Pu-La-Nhích), Trọng điểm Trạ Ang.
Những di tích như Quảng Bình Quan, cổng Đông, thành Đồng Hới, Lũy Trường Sa… gắn với tên tuổi và sự nghiệp của nhà quân sự Đào Duy Từ, người đã khởi xướng xây dựng một hệ thống lũy phòng ngự cực lớn dài gần 30km.
Thành Đồng Hới được khởi công xây dựng từ năm Gia Long thứ 16 (1812) bằng đất. Thành Đồng Hới ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng từ những năm của thế kỷ thứ XI. Ngày nay, thành chỉ còn một nửa. Đoạn thành phía Đông, 3 cổng và hai cầu Nam – Bắc đã bị sập hoàn toàn do chiến tranh phá hoại. Cổng và cầu phía đông đã được phục dựng nguyên trạng đến hôm nay. Cùng với quần thể Quảng trường Hồ Chí Minh, đền tưởng niệm các anh hùng Liệt sỹ, Bảo tàng tổng hợp Quảng Bình, thành Đồng Hới đã trở thành điểm đến của khách du lịch trong các hành trình tham quan thành phố Đồng Hới xinh đẹp.
Di tích lịch sử – văn hóa, chứng tích tội ác chiến tranh Tháp chuông nhà thờ Tam Tòa là địa chỉ để nhắc nhớ cho các thế hệ mai sau về thiệt hại và sự tàn khốc của chiến tranh. Đồng thời cũng giáo dục cho thế hệ trẻ biết ơn, nhớ đến sự hy sinh của cha ông ngày trước.
Nhiều địa điểm du lịch tâm linh
Ngoài ra, Quảng Bình còn có đa dạng các địa điểm du lịch tâm linh. Đền thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh nằm trong quần thể di tích danh thắng Đèo Ngang, thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch. Đền thờ là điểm cuối phía Nam còn nguyên vẹn về kiến trúc đền thờ Mẫu của dân tộc ta.
Lăng mộ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh Nằm trên một ngọn đồi cao, cây cối thoáng mát của dãy núi An Mã thuộc xã Trường Thủy, huyện Lệ Thủy. Nguyễn Hữu Cảnh là quan lớn dưới thời chúa Nguyễn có công trong việc đánh giặc, mở cõi, định hình lãnh thổ Việt Nam trong một quốc gia thống nhất. Ông được phong là Khai Quốc Công Thần và được thờ ở Thái Miếu.
Ngôi nhà nhỏ bên dòng sông Kiến Giang là nơi Đại tướng sinh ra và lớn lên đến năm 13 tuổi. Ngôi nhà được xây theo lối kiến trúc điển hình của làng quê Lệ Thủy xưa, có cấu tạo ba gian và hai chái lợp ngói. Những hiện vật từ ngày xưa gắn với tuổi thơ của Đại tướng được bảo quản lưu giữ cẩn thận. Ngày nay, nhà lưu niệm Đại tướng là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
Nếu muốn tìm hiểu nhiều hơn về Đại tướng, bạn có thể đến thăm khu mộ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tọa lạc ở Vũng Chùa – Đảo Yến thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, nằm cách đèo Ngang khoảng 4 km, đây là một trong những điểm đến không thể thiếu của du khách trong nước và thế giới.
Chi phí du lịch phải chăng, người dân thân thiện, hiếu khách
Là điểm trung chuyển, kết nối đồng bộ với các loại hình phương tiện giao thông nên đến Quảng Bình rất thuận tiện bằng cả đường bộ, đường sắt hay máy bay. Chi phí sinh hoạt, du lịch hay mua sắm tại Quảng Bình nhìn chung ở mức vừa phải, với hệ thống cơ sở lưu trú đa dạng, nhiều mức giá, ẩm thực phong phú.
Con người Quảng Bình mang nhiều nét văn hóa của vùng đất trước đây chịu nhiều thiên tai nên rất khẳng khái, mến khách.
Với lịch sử hình thành phát triển, các giá trị văn hóa lịch sử độc đáo, là nơi hội tụ nhiều cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, Quảng Bình đã trở thành một điểm du lịch hấp dẫn ở Miền Trung thu hút du khách trong và ngoài nước ghé thăm.
