Con sông Kiến Giang hiền hòa chảy qua địa bàn huyện Lệ Thủy, Quảng Bình, đây là một trong hai phụ lưu lớn của sông Nhật Lệ. Sông Kiến Giang có chiều dài 58km, khác với nhiều con sông lớn ở Việt Nam là chảy ra biển cả thì sông Kiến Giang chảy theo hướng Tây Bắc. Hàng năm vào dịp lễ mừng tết độc lập 2/9, người dân huyện Lệ Thủy lại háo hức chuẩn bị tham gia Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiên Giang. Cùng quangbinh.travel tìm hiểu sự độc đáo của lễ hội này qua bài viết sau đây.
Nguồn gốc lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang
Có lẽ trong tâm khảm của mỗi người dân Lệ Thủy, ai cũng háo hức chờ đón sự kiện lớn đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang trong ngày tết Độc Lập 2/9. Nhiều người lớn tuổi ở Lệ Thủy kể lại, Lễ hội đua thuyền ở sông Kiến Giang có từ cách đây hơn 500 năm, diễn ra vào mùa xuân, đây là lễ hội đua tài, vui chơi của người dân Lệ Thủy, nhằm mục đích cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu. Đây là lễ hội mang đậm bản sắc của người dân vùng sông nước, nhằm nhân lên sức mạnh của cộng đồng trong phát triển kinh tế và phòng chống thiên tai.
Dòng sông Kiến Giang cứ vào dịp hè là bị khô cạn, có những đoạn sông cạn đến mức người dân có thể đi bộ từ bờ bên này qua bên kia. Nhưng cứ đến tháng 8 nơi đây lại có những cơn mưa lớn kéo dài từ 2- 5 ngày giúp cho con sông đầy nước. Do đó người dân Lệ Thủy tổ chức đua thuyền để trai gái được trổ tài bơi lội, chèo thuyền, cầu mong một năm thuận lợi. Từ sau cách mạng tháng 8 thành công, người Lệ Thủy chọn ngày 2/9 tổ chức đua thuyền để vừa mừng tết Độc lập, vừa duy trì Lễ hội.
Ý nghĩa của Lễ hội đua thuyền ở Lệ Thủy
Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang ở Lệ Thủy được người dân duy trì nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu bình an. Đây cũng là dịp để khơi dậy tinh thần đoàn kết, rèn luyện sức khỏe của người dân, khẳng định lòng quyết tâm của người Lệ Thủy trong mọi hoàn cảnh, nhất là trong thiên tai bão lũ. Ngày nay, khi đời sống của người dân nâng cao, du lịch Quảng Bình được quảng bá rộng rãi, đặc biệt Lệ Thủy là nơi sinh ra vị tướng tài ba Võ Nguyên Giáp, nên lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang được tổ chức quy mô lớn, thu hút nhiều đội bơi tham gia, lịch thi bơi diễn ra từ những ngày cuối tháng 8 và vòng chung kết diễn ra vào ngày 2 tháng 9, lễ hội diễn ra sôi động, hấp dẫn và náo nhiệt, hàng ngàn lượt người dân là con em quê hương và du khách thập phương về xem, cỗ vũ. Dịp này, người dân Lệ Thủy ai cũng làm mâm cơm cúng Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cúng ông bà tổ tiên.
Với ý nghĩa của Lễ hội nên tháng 8 năm 2019 Lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang được Bộ Văn Hóa – Thể Thao – Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Thời gian diễn ra lễ hội đua thuyền
Bắt đầu từ tháng 8 người dân Lệ Thủy đã tuyển đội bơi, chuẩn bị thuyền để luyện tập. Giữa tháng 8, sẽ diễn ra các trận đấu vòng loại. Lễ hội chính thức diễn ra từ ngày 31 tháng 8 đến 2 tháng 9. Trận chung kết diễn ra vào sáng 2 tháng 9, được truyền hình trực tiếp trên kênh QBTV Đài Phát thanh – Truyền hình Quảng Bình.
Lễ hội diễn ra trên sông Kiến Giang, đội thuyền nam sẽ bơi thuyền quãng đường dài 24km, và đội thuyền nữ bơi thuyền với chiều dài 15km.
Đến lễ hội đua thuyền ở Lệ Thủy, bạn sẽ được trải nghiệm những gì?
Người dân Lệ Thủy vẫn truyền nhau câu ca:
Dù ai đi tây, về đông
Mồng hai tháng chín cũng mong về nhà
Về nhà xem hội quê ta
Dưới sông bơi trải, nhà nhà cờ bay…
Về với Lệ Thủy trong những ngày diễn ra lễ hội đua thuyền. Bạn sẽ nhìn thấy không gian tràn ngập màu sắc lễ hội. Khắp các con đường cờ hoa ngập lối, dòng sông Kiến Giang ngày nào hiền hòa thì giờ đây dậy sóng bởi những đường đua của các đội bơi và tiếng hò reo cỗ vũ của hàng ngàn khán giả.
Các xã vùng ven sông Nhật Lệ đều đăng ký đội đua, mỗi năm sẽ có khoảng 30 thuyền bơi nam, và 20 thuyền bơi nữ tham gia, mỗi thuyền bơi có 24 vận động viên. Mỗi đội đua có một màu áo, màu cờ, màu băng rôn, màu mũ khác nhau, làm cho không khí lễ hội rất tưng bừng, sáng rực cả vùng quê. Đêm xuống, hai bên dòng sông Kiến Giang rực sáng đèn, ánh đèn chiếu xuống làm cho dòng sông lung linh, cảnh vật thật huyền ảo.
Những con thuyền rồng với họa tiết đa sắc màu cũng rất thú vị nếu bạn muốn khám phá. Để làm được thuyền, người dân sẽ lên rừng tìm gỗ quý, phơi khô và đóng thuyền bằng bí quyết riêng. Có những thôn sẽ đóng mới thuyền, mỗi thôn có vài ba chiếc, có thôn thuyền sử dụng trong vài ba năm, sau mỗi lần thi đua sẽ được thôn lau chùi, cất giữ cẩn thận. Trước khi đưa thuyền xuống đua trưởng thôn sẽ làm lễ cúng thần linh để mong thuyền đua về đích sớm nhất.
Trải nghiệm không khí diễn ra lễ hội đua thuyền
Những ngày diễn ra lễ hội đua thuyền, vùng đất Lệ Thủy náo nhiệt và sống động, lòng người Lệ Thủy háo hức và phấn khởi theo các đội đua. Già trẻ gái trai tập trung chật kín dọc bờ sông Kiến Giang, những thôn nào có đội đua sẽ có lực lượng cỗ vũ rất đông, họ sẽ mặc áo giống màu áo của đội đua, đầu đội khăn, tay cầm cờ cùng với đó là tiếng hò reo, cỗ vũ động viên các đội đua.
Trên dòng sông Kiến Giang những thuyền bơi xuôi ngược và xếp thẳng tắp tại vị trí xuất phát. Ban tổ chức làm lễ khai mạc và bắt đầu phát lệnh đua, những thuyền đua của nam sẽ xuất phát từ ngã ba Mũi Viết lên cồn nổi của thôn Xuân Bồ sau đó quay lại và về đích, chiều dài đường đua 24km, nam sẽ ngồi chầm với mái chèo ngắn. Thuyền của nữ thì đường đua ngắn hơn chỉ 15 km, nữ đứng chèo mái chèo dài.
Trong quá trình diễn ra đua, nếu bạn được đứng trên bờ chứng kiến sẽ thấy được lòng quyết tâm, nhiệt huyết của các đội đua, cũng như kịch tính, hấp dẫn trong từng sải đua của các đội. Chứng kiến không khí náo nhiệt của người cỗ vũ, với nhiều pha cỗ vũ cười ra nước mắt, những người cổ vũ họ mang các vật dụng trong nhà như nồi, niêu, xong, chảo để đánh thành tiếng, có người lội ra giữa dòng nước phất cờ, hất nước, tất cả làm cho dòng sông Kiến Giang dậy sóng.
Cách di chuyển đến xem lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang
Từ trung tâm thành phố Đồng Hới di chuyển về khoảng 50km sẽ đến thị trấn Kiến Giang huyện Lệ Thủy. Bạn có thể di chuyển bằng xe khách, hoặc đi xe máy, thuê xe dịch vụ. Thời điểm diễn ra lễ hội đua thuyền sẽ có rất đông phương tiện và người về trải nghiệm nên đường phố rất đông đúc, lời khuyên của quangbinh.travel là bạn nên đến sớm, chọn cho mình chỗ lưu trú cạnh sông Kiến Giang. Bạn có thể chọn những nhà nghỉ chất lượng tốt, sang trọng, sạch sẽ và giá hợp lý như:
Bạn có thể chọn những nhà nghỉ chất lượng tốt, sang trọng, sạch sẽ và giá hợp lý như:
- Nhà nghỉ Phước Sang ở thị trấn Kiến Giang
- Nhà nghỉ Sự Hương ở thị trấn Kiến Giang, điện thoại 0914214216
Quá trình trải nghiệm Lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang, bạn đừng bỏ qua những món ăn ngon của người dân nơi đây như: cháo cá đồng nấu hạt sen. Cá rô đồng kho tiêu, vịt quay Lệ Thủy, cháo vịt đồng. Mua về làm quà ớt bột, hạt tiêu khô, nhút tép đồng, bánh ép.
Vùng đất Lệ Thủy có trên 18 di tích lịch sử cấp quốc gia và nhiều danh thắng đẹp. Đến Lệ Thủy bạn nên khám phá thêm những địa chỉ như:
- Nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở làng An Xá xã Lộc Thủy.
- Khe nước lạnh ở xã Ngân Thủy và Trường Xuân
- Hệ thống hang Chà Lòi xã Ngân Thủy
- Bàu Sen – Hồ nước ngọt đẹp nhất ở Sen Thủy
- Chùa Hoằng Phúc ở xã Mỹ Thủy
Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang, Lệ Thủy là một món ăn tinh thần không thể thiếu không chỉ của người dân Lệ Thủy mà còn của người dân Quảng Bình. Lễ hội cầu cho mưa thuận gió hòa, mừng tết Độc lập, cũng là dịp để con cháu tỏ lòng tri ân tới những bậc tiền bối đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ khi lễ hội được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, du khách về để được hòa mình vào không khí lễ hội ngày càng đông hơn, do đó huyện Lệ Thủy càng có sự chuẩn bị chu đáo để không chỉ tạo sự độc đáo trên mỗi đường đua, mà còn rất chú trọng đến vấn đề đảm bảo an ninh trật tự, huy động sự vào cuộc của người dân để phục vụ chu đáo nhu cầu ăn uống, nghỉ ngơi, đi lại của du khách.
Nếu bạn muốn trải nghiệm Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang, Lệ Thủy hãy để quangbinh.travel giúp bạn có được lịch trình di chuyển hợp lý để không phải chen lấn trong thời điểm đông đúc. Hẹn gặp các bạn tại Lệ Thủy vào dịp 2/9 hàng năm.
