Lệ Thủy là huyện nằm về phía Nam của tỉnh Quảng Bình, đây là vùng đất địa linh nhân kiệt, có đặc điểm địa hình đa dạng, vị trí địa lý thuận lợi, là nơi tiếp giáp và kết nối với tỉnh Quảng Trị. Huyện Lệ Thủy nổi tiếng với lễ hội đua bơi thuyền truyền thống và những điệu hò khoan trên dòng Kiến Giang, hay còn gọi là “Nghịch Hà” do dòng sông chảy ngược theo hướng Tây Nam – Đông Bắc. Đây cũng là địa phương có ruộng đồng bao la, dân gian xưa từng có câu “Nhất Đồng Nai, nhì Hai huyện” để nói về huyện Lệ Thủy và huyện Quảng Ninh là vựa lúa trù phú của cả nước chỉ đứng sau Đồng Nai.
Lệ Thủy có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển các loại hình du lịch tâm linh, du lịch trải nghiệm khám phá văn hóa bản địa và thiên nhiên tươi đẹp. Đến Lệ Thủy, du khách sẽ có cơ hội tham quan nhiều địa danh đẹp nguyên sơ như khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – khe Nước Trong, khe Nước Lạnh, hồ An Mã, bãi tắm Tân Hải, suối nước khoáng nóng Bang… Nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống lâu đời như Lễ hội đua thuyền truyền thống, Lễ hội Mừng cơm mới cùng với ẩm thực địa phương hấp dẫn… Những làng nghề thủ công truyền thống lâu đời, độc đáo với các sản phẩm phục vụ đời sống sinh hoạt, du lịch đang được khôi phục, duy trì và phát triển. Ngoài ra, huyện Lệ Thủy cũng có hệ thống các hang động kỳ bí với nhiều điều bất ngờ chờ đợi du khách khám phá. Trong số đó nổi bật hơn cả là hang Chà Lòi và hang Kiều thuộc xã Ngân Thủy.
Hang Chà Lòi
Hang Chà Lòi nằm xen giữa những ngôi nhà sàn của bà con dân bản. Nơi đây đã từng in dấu chân của người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Có lẽ vì vậy mà đến tới tận ngày nay, người dân ở các bản thuộc xã Ngân Thủy nơi có hệ thống hang động này vẫn gọi hang Chà Lòi theo cách kính trọng và đầy tự hào là hang Ông Giáp. Hang Chà Lòi là dạng hang khô, có lối vào cao cách mặt đất chưa đầy 5m, cấu tạo thành 3 tầng với nhiều nhánh nhỏ như mê cung. Ngay cửa hang là dấu tích một khoảng sân rộng được xếp đá bằng phẳng, theo lời những người cao tuổi trong làng thì đó là sân khấu cho những buổi diễn văn công của bộ đội ngày xưa. Trong hang có nhiều hồ nhỏ, nước trong xanh, về mùa mưa nước chảy thành dòng hình thành vô số bãi cát bằng phẳng. Rất nhiều đoạn hang rất hẹp và thấp phải lách người, hoặc trườn mới vượt qua được, cũng có nhiều đoạn hang lại mở rộng cao lớn mà ánh sáng từ đèn đội đầu cũng không chiếu tới được. Hang Chà Lòi có nhiều khối thạch nhũ hùng vĩ, cấu tạo địa chất đá vôi chồng lấn xếp lớp. Hang có một lối thông thẳng lên đỉnh núi như giếng trời, nhờ vậy không khí trong hang luôn được lưu thông điều hòa mát mẻ và trong lành. Phải mất hơn 2 giờ đồng hồ để đi hết 3 tầng hang, phía cuối hang Chà Lòi là một đường hầm có vòm tạo hình như trái tim khổng lồ. Đây chính điểm nhấn ấn tượng nhất của hang Chà Lòi, đường hầm trái tim là điểm dừng chân lâu nhất để khách du lịch có thể chụp hình lưu lại những kỷ niệm. Về tổng thể hang Chà Lòi không to lớn hùng vĩ như các hang động ở Phong Nha nhưng hành trình khám phá vẫn có đầy đủ các trải nghiệm như leo trèo, bơi lội, bò trườn với nhiều cung bậc cảm xúc mà ít hang hội tụ đầy đủ được.
Hang Kiều
Hang Kiều có cửa vào nằm lưng chừng giữa một ngọn núi cao của bản Còi Đá. Muốn chinh phục hang Kiểu du khách phải leo lên độ cao khoảng 100m. Từ từ hang nhìn ra xa là cả một thung lũng rộng lớn. Để xuống hang Kiều, khách du lịch phải đu dây mới xuống được. Cũng là dạng hang khô giống như hang Chà Lòi, hang Kiều có nhiều dòng suối nhỏ không bao giờ cạn, nước trong và mát lạnh, những bãi cát bằng phẳng. Do cấu tạo địa chất, dòng suối len lõi bào mòn đã tạo cho hang Kiều nhiều hố sụt có độ sâu bí hiểm, thạch nhũ đang dạng, có nhiều khối nhũ khổng lồ ánh vàng lấp lánh dưới ánh sáng đèn đầu. Đường đến hang Kiều sẽ đưa du khách đi ngang qua thung lũng đẹp như một bức tranh có tên là thung lũng tình yêu. Cả một thung lũng bằng phẳng như thảo nguyên chỉ có 3 ngôi nhà sàn của bà con người Vân Kiều nằm lặng lẽ, phía cuối thung lũng là một bãi đá cổ phong hóa trông rất độc đáo, một cây sung cổ thụ mục chính giữa, tạo thành một nơi tập kết, cắm trại rất lý tưởng..
Hiện nay, hai hang động này đã được chính quyền địa phương giao cho doanh nghiệp du lịch quản lý và khai thác. Nếu chỉ tham quan hang Chà Lòi với lộ trình một ngày, xuất phát từ thành phố Đồng Hới di chuyển bằng ô tô theo đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, đến ngã tư Km số 0 đường tỉnh lộ 10, rẽ phải theo đường 10 đi tiếp 15km nữa khách du lịch đến trung tâm xã Ngân Thủy, từ đây, con đường bê tông nhỏ ngoằn nghèo sẽ dẫn thẳng đến vị trí hang Chà Lòi, ước tính tổng thời gian di chuyển khoảng một giờ đồng hồ. Cạnh hang Chà Lòi là cụm di tích lịch sử Tổng trạm Thông tin A72. Đây là một trong 3 tổng trạm thông tin quan trọng bậc nhất của bộ tư lệnh thông tin ngày xưa được thiết lập tại Quảng Bình để chỉ huy các chiến dịch trong giai đoạn cuối của cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc. Trước khi vào hang, khách du lịch sẽ được khám phá nét văn hóa độc đáo của người Vân Kiều, được nghe người dân nơi đây kể những câu chuyện về tục thờ linh hồn người sống là những thành viên trong gia đình và nghe các nghệ nhân cao tuổi biểu diễn nhạc cụ truyền thống.
Đối với lộ trình 2 ngày, 1 đêm khám phá hang Chà Lòi, quãng đường di chuyển tương tự, nhưng buổi tối khách du lịch sẽ ăn tối và cắm trại trên thung lũng Tình yêu thơ mộng. Sáng hôm sau sẽ là hành trình đi bộ trong rừng, hoặc ven khe nước lạnh để trở ra.
Đối với hành trình khám phá hang Kiều, thời gian hai ngày một đêm sẽ là hành trình lý tưởng. Tuy nhiên, hiện nay đơn vị khai thác tour mới khai thác hang Kiều theo dạng tour ghép cùng với hang Chà Lòi trong chương trình 2 ngày 1 đêm. Từ trung tâm xã Ngân Thủy, du khách di chuyển đến khe nước Lạnh, từ đây cung đường đi bộ vượt suối, đi dưới tán rừng khoảng 7km để đến được thung lũng tình yêu. Ăn trưa nhẹ tại điểm tập kết, chuẩn bị giày leo núi hoặc dép rọ, mũ đội đầu, khách du lịch sẽ chinh phục hang Kiều, buổi chiều du khách sẽ thư giãn tắm suối, thăm các nhà sàn với cuộc sống người dân Vân Kiều tại 3 ngồi nhà sàn trong thung lũng. Buổi tối bên bếp lửa, khách du lịch sẽ được thưởng thức những món ăn dân dã địa phương như gà nướng, xôi nếp than, các loại rau rừng lạ miệng cùng với chum rượu cần nồng ấm… Tối ngủ lều giữa thung lũng với không gian yên tĩnh của núi rừng.
Để tham gia các tour khám phá hang động tại Lệ Thủy, khách du lịch cần chuẩn bị một đến 2 bộ quần áo nhẹ, dài tay, tùy theo tour một ngày hoặc hai ngày một đêm để mang theo áo khoác mỏng tránh không khí lạnh ban đêm, kem chống nắng, thuốc chống côn trùng, mũ rộng vành. Còn lại các trang thiết bị khác như mũ bảo hiểm, đèn đội đầu, áo phao, dép rọ, dây leo núi và đai an toàn.. thì công ty cung cấp dịch vụ sẽ cung cấp. Cả hai chương trình khám phá này đều có độ mạo hiểm thấp, tuy nhiên bạn vẫn phải tuân theo các hướng dẫn của hướng dẫn viên để tránh xảy ra những tai nạn không đáng có.
Các hang động ở Lệ Thủy được khai thác quanh năm, mỗi mùa đều có những trải nghiệm thú vị. Tuy nhiên bạn bắt buộc phải đặt qua đơn vị khai thác và quản lý hiện nay là công ty Netin.
Giá tour:
- Khám phá hang Chà Lòi 2 ngày 1 đêm có giá là 4.250.000đ/ người
- Khám phá hang Chà Lòi 1 ngày: 1.550.000đ/ người
Có thể thấy, huyện Lệ Thủy có rất nhiều thế mạnh về du lịch mà không phải địa phương nào cũng có được. Một vùng đất địa linh nhân kiệt, gắn liền với tên tuổi của những nhân vật kiệt xuất có công lao to lớn với quê hương từ xưa đến nay theo các thời kỳ lịch sử như: Lê Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh – người có công đầu đi mở cõi phương Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị đại tướng của nhân dân…Lệ Thủy không chỉ có những con sông, cây đa bến nước với những di sản văn hóa phi vật thể, những lễ hội đặc sắc mà những hang động ở vùng đất này cũng đang dần trở nên nổi tiếng với du khách trong nước và quốc tế. xác định chính sách phát triển kinh tế về cả nông nghiệp và du lịch. Chính quyền huyện Lệ Thủy đang tích cực đẩy mạnh xây dựng các kế hoạch phát triển, thu hút đầu tư vào du lịch, phát triển những sản phẩm du lịch đặc trưng của vùng phía Nam tỉnh Quảng Bình này. Trong thời gian tới, chắc chắn, những sản phẩm du lịch hang động của huyện Lệ Thủy sẽ còn được nhắc đến nhiều hơn đối với khách du lịch
